Hoe op een gezonde en natuurlijke manier je lichaam helpen te ontgiften

Ons lichaam wordt dagelijks geconfronteerd met afvalstoffen en toxines maar het verwerken ervan is voor een gezond lichaam geen echt probleem; hiervoor heeft het een eigen opruimdienst, o.a. de lever en nieren.
Echter, zelfs in optimale omstandigheden worden nooit alle afvalstoffen voldoende verwerkt en blijft er steeds een deel achter zodat wij met onnodige ballast blijven rondlopen. Deze concentraties van afvalstoffen, zogenaamde slakken of slakkendepots, zetten zich vast in ons vet- en bindweefsel.

Onze moderne levenswijze van overdadige voeding met teveel vlees, vet en suiker in combinatie met alcohol, roken, stress en te weinig lichaamsbeweging veroorzaken echter een versnelde ophoping van slakken.

Wanneer er teveel afvalstoffen in ons lichaam opgeslagen zijn, kunnen er in eerste fase allerlei ongemakken en blokkades ontstaan zoals vermoeidheid, lusteloosheid, veelvuldig wederkerende verkoudheden, menstruatieklachten, pijnlijke gewrichten en spieren.
Men voelt zich futloos, de huid ziet er ongezond uit en op de lange duur kunnen door deze slakkendepots ook ernstigere, chronische kwalen ontstaan.
Voor onze algemene gezondheid is het daarom van groot belang om regelmatig te ontslakken, i.e. de opgehoopte afvalstoffen uit het lichaam te verwijderen.

Welke afvalstoffen zijn er?

Het lichaam is een complexe fabriek die grondstoffen inneemt en ze verwerkt tot energie en bouwstenen.
En zoals bij elk productieproces ook hier worden afvalstoffen gevormd.

Lichaamseigen afvalstoffen

Ons metabolisme of stofwisseling zorgt voor de omzetting van voedingsstoffen en zuurstof in de noodzakelijke energie voor onze levensfuncties.
Naast energie worden hierbij ook diverse afvalstoffen geproduceerd, denk maar aan urine en ontlasting, melkzuur, urinezuur, vrije radicalen...

Echter, door verkeerde leef- en eetgewoonten wordt het opruimingssysteem van het lichaam overbelast en worden er minder toxines verwijdert. De lever, gal en nieren werken overuren, terwijl er in de darmflora zich rottingsbacteriën ontwikkelen wat leidt tot een minder efficiënte spijsvertering: voedingsstoffen worden minder goed opgenomen terwijl er meer afvalstoffen in het lichaam terecht komen, het begin van een lange vicieuze cirkel.
Voor meer info hierover, lees zeker ook onze blog Voor een goed gemoed draag je beter zorg voor je darmen.

Psychische afvalstoffen

Behalve lichamelijke afvalstoffen lopen wij ook allemaal rond met psychische "gifstoffen", zoals woede, haat, jaloersheid, intolerantie, verdriet, rouw... Onderschat de impact van uw gemoedstoestand op uw gezondheid niet!
In onze taal vinden wij diverse verwijzingen naar de relatie tussen onze emotionele toestand en ziektebeelden, denk maar aan de zegswijzen: ‘het niet aan je hart laten komen’, ‘lopen te kankeren over iets’, ‘iets op de lever liggen hebben’ of, in iets positievere zin, ‘vlinders in je buik voelen’.

Lichaamsvreemde stoffen

Helaas, elke dag krijgen we ook nog te maken met allerlei vreemde, niet in en bij het lichaam horende stoffen.
Tot overmaat van ramp, elk jaar komen er nieuwe, schadelijke producten op de markt.

Wij maken het onderscheid tussen onoverkomelijke en overkomelijke stoffen.
Onoverkomelijke stoffen zijn elementen die in onze leefomgeving aanwezig zijn en wij willens nillens innemen; denk bijvoorbeeld aan lucht- en bodemverontreiniging (roetdeeltjes, uitlaatgassen, co², zware metalen...). Enkel een mondiaal collectief bewustzijn kan pollutie een halt toe roepen.
Overkomelijke stoffen hebben wij in grote mate zelf in de hand, zoals sigarettenrook, het onvoldoende ventileren en luchten van onze woning, bureel... Maar ook via onze voeding krijgen wij een boel vreemde stoffen binnen: pesticiden, herbiciden, chemische kleurstoffen, kunstmatige bewaarmiddelen...

Daar ze niet lichaamseigen zijn, reageert ons lichaam er meestal niet gepast op; ofwel sluipen ze ongehinderd door de mazen van ons verdedigingsnet ofwel verstoren ze ons afweersysteem compleet (allergische reacties, astma...). Net als lichaamseigen afvalstoffen zetten ze zich vast in onze weefsel en accumuleren wij zo minute giftige stoffen tot deze een gevaarlijke hoeveelheid vormen.

Gevolg

Teveel opgeslagen afvalstoffen, zowel lichamelijke als psychische, kunnen ons dus op den duur ziek maken. Als wij onszelf teveel verontreinigd hebben, functioneren wij niet goed meer en geraken wij maar al te vaak in een vicieuze cirkel van ons slecht voelen en vervolgens ziek worden.

Door jezelf regelmatig te zuiveren van onnodige ballast, zorg je ervoor dat lichaam en geest goed blijven functioneren.
Zo geef je jouw lichaam de kans om even tot de broodnodige rust te komen. De stofwisseling wordt verbeterd wat op haar beurt weer zorgt voor een betere weerstand. Daardoor ontstaat er een verbetering van onze gezondheid en dus voelt men zich na zo'n kuur veel energieker, fitter en zal men ook geestelijk beter en alerter functioneren.

Hoe te detoxen?

Er zijn vele manieren om te detoxen, van zachte tot ingrijpende kuren.

Een ontgiftingskuur is het afvalverwerkingsmechanisme van ons lichaam in overdrive schakelen.
Hou er rekening mee dat bij het vrijkomen van de slakkendepots er diverse lichamelijke en geestelijke ongemakken kunnen manifesteren. Opgeslagen in ons weefsel zijn bepaalde giftige stoffen quasi niet voelbaar, ga je die losmaken en in je systeem brengen, dan krijg je wel de volle lading. Hoe langer je wacht om jezelf te ontgiften, hoe erger de symptomen kunnen zijn.

Zachte kuur

Bij een zachte detox ga je je lichaam waat ondersteunen in zijn gewone doen.

Dit kan je doen door je voedingspatroon wat aan te passen en te kiezen voor bv. basisch voedsel zoals biologische natuuryoghurt, drinken van komboecha, smoothies van groene groenten en tarwegras...
Daarnaast zijn er nog een waaier van producten die het lichaam helpen; vooral in ayurveda vindt je veel methoden die je hierbij kunnen helpen, van jala neti of neusspoeling tot preparaten voor een goede spijsvertering of meer energie.

Diepe detox

Een ingrijpende detox is waar je het lichaam volledig gaat op toeleggen om te reinigen en te ontgiften.
Dit vraagt veel van je lichaam én van je doorzetttingsvermogen.
Dit soort detox bestaat er in het algemeen in dat je je in zekere mate tot volledig gaat onthouden van gewone voeding en dat je preparaten gaat nemen die je lichaam ontgiften.
Je kan kuren met sappen, bv aloë vera sap, kleikuren, vastenkuren... Voor een grondige reiniging van de darmen is dan weer een kuur met epsom- of bitterzout dan weer aangewezen.

Systematiek van een kuur

Belangrijk te weten en te begrijpen is welke elementen deel uit maken van een goede detoxkuur, namelijk:

het ontgiften
het ondersteunen van het lichaam
het vervolgens terug opbouwen van het lichaam

Ontgiften is noodzakelijk maar tegelijkertijd ook belastend voor ons systeem: toxines die massaal vrijkomen zorgen voor ongemakken, zoals misselijkheid, hoofdpijn, grieperig gevoel, constipatie of diarree, concentratieverlies, humeurschommelingen...

Ondersteuning geef je onder vorm van aangepaste voeding, lichaamsbeweging en emotionele rust.
De lever, nieren en darmen moeten nu op volle toeren draaien om de overvloed van afvalstoffen te verwerken; dit vraagt een enorme inspanning. Neem natuurlijke preparaten om de lever- en nierfunctie extra te ondersteunen.

Ter afsluiting van elke kuur moet je het lichaam terug van krachten voorzien. Dit kan door vitaminen, tincturen of andere supplementen te nemen, gericht op wat je wil bereiken.
Chyavanprash, ook gekend als Chyavanaprasam of Chyawanprash, is een traditionele ayurvedische kruidige vruchtenpasta dat al sinds eeuwen gebruikt wordt als voeding én tonicum. Het heeft een heerlijke zoet-zure-spicy smaak en wordt volgens een traditioneel recept gemaakt van amlafruit, honing, kruiden en specerijen. Chyavanprash is één van de beste rasayana's, voedzaam en herstellend dat je kan gebruiken in zowel je dagelijkse dieet of als kuur om je lichaam terug aan te sterken.

Mentale voorbereiding + motivatie

Je kunt een detoxkuur niet tot een goed einde brengen als je er mentaal niet klaar voor bent. Je moet ervan bewust zijn dat kuren, ontgiften, ontslakken... een zekere discipline vraagt om te slagen.

Ons lichaam kweekt gewoonten aan en houdt er zich dan halsstarrig aan vast, al zijn deze niet altijd even gezond. Het verbreken of zelfs het even opschorten van een patroon, bv. niet meer elke dag koffie drinken, stoppen met roken of een warme maaltijd overslaan, stuurt het lichaam in de war. Een defensieve reactie blijft niet lang uit; je wordt nerveus, men ervaart een buiten proportioneel hongergevoel, krijgt een flauwtegevoel...
Verder krijgt men gegarandeerd te maken met voornoemde lichamelijke ongemakken en ontgiftingsverschijnselen.

Als je dit leest, obstakels genoeg, waarom ermee doorgaan?
Wel, de voordelen zijn nog altijd groter dan de som van de geleden miserie.

Zoals bij vele dingen in het leven moet je voor jezelf doelen zetten wanneer je een kuur aanvangt: wat wil je bereiken en wat heb je ervoor over. Mik dus aanvankelijk niet te hoog en wees realistisch in je opzet, er bestaan nu eenmaal geen wonderkuren.
Bouw ‘kuurervaring’ op; doe het de eerste maal gewoon rustig aan, met de tijd zul je beter kunnen inschatten wat jouw persoonlijk detoxpatroon is.

Misschien kun je een detoxkuur koppelen aan een verandering van levensstijl of –gewoonte, zoals stoppen met roken. Let wel, hoewel sommigen het onthouden van voedsel propaganderen als goed afslankmiddel, vasten is geen remedie tegen overgewicht!

En als je het lichaam een beurt geeft, waarom niet meteen een (spirituele) reiniging van je leefomgeving doen?
Verlucht het huis eens grondig, rommel je bureau of gastenkamer op... je zult zien hoe een positieve impact dit op je motivatie heeft.
Verder, het branden van wierook of gedroogde salie, het verdampen van etherische oliën of het plaatsen van edelstenen hebben rechtstreeks een fysieke en mystieke invloed op jezelf en je omgeving.

Tijdstip

Een kuur kun je best doen als je voelt ervoor klaar te zijn; motivatie is zoals reeds gezegd een sleutelonderdeel van een geslaagde detox.

Kalenderwijs zijn het voorjaar en het najaar de ideale periodes om te kuren.
De klassieke voorjaarsmoeheid is zo’n indicatie dat het tijd is om even te ‘detoxen’. Naast het ontslakken kun je dan tegelijkertijd je lichaam voorbereiden op een nieuw seizoen. Het loont zeker de inspanning tweemaal per jaar een detox te doen. Je lichaam heeft dan niet de tijd gehad om veel toxines op te stapelen en de ongemakken van ontgifting zijn dan ook navenant minder erg.

Het is de moeite ook de periode van de maand, meerbepaald de maanstand, onder de loep te nemen.
De wanende maan maakt dat het lichaam stoffen eerder gaat afstoten in plaats van opnemen en is geschikt voor te ontgiften.
De wassende maan daarentegen zorgt voor een goede opname en is dus geschikt voor de opbouw van je lichaam.

De duur van de kuur is afhankelijk van diverse factoren: de intensiteit en doelstellingen van de kuur, hoeveel toxines je opgebouwd hebt, welke type van kuur je wil volgen...
Reken voor een goed resultaat dat je voor een totale kuur (ontgifting, ondersteuning, versterking) ongeveer 3 à 4 weken moet uittrekken. Maar je kunt ook perfect een 7-dagen kuur volgen met goed succes. Doe in ieder geval geen kuur wanneer je gedurende deze periode een drukke tijd (op je werk of in je privé-leven) tegemoet gaat.

Voeding

Ter ondersteuning van een kuur pas je natuurlijk je voeding aan.
Dit kun je best doen onder de vorm van vasten of reinigen. Beide manieren geven de spijsvertering de kans om het eens rustig aan te doen en zodoende worden de lever en nieren ontlast zodat ze zich kunnen toeleggen op het ontslakken zelf.
Onze darmflora kan zich op zijn gemak herstellen en worden alle slechte bacteriën en toxines verwijderd.

Vasten is het geheel onthouden van vast voedsel.
Je drinkt alleen kruidenthee of water en neemt enkel vloeibaar voedsel tot je bv. groentesappen. Maak je hierbij weinig illusies, vasten is voor de ‘niet-getrainde’ kuurder zeer moeilijk vol te houden.

Reinigen is een mildere vorm van vasten, waarbij je nog wel vaste voeding tot je neemt, maar dan wel bepaalde soorten voedsel.
Een reinigingskuur is bijvoorbeeld een week lang ‘s ochtends alleen fruit (vooral citrusvruchten en zure appels zijn hiervoor bijzonder interessant) en daarna alleen groenten, rauwkost, groentesoep en of groentesappen, plantaardige proteïnen, superfoods...
Van belang is ook dat je voldoende variatie weet in te bouwen. Als je je verveelt met wat je eet, dan is de drempel laag om van je detoxdieet af te stappen.
Eet kleine hoeveelheden, verspreid over gans de dag in plaats van de gebruikelijke 2 of 3 grote maaltijden. Zo omzeil je het hongergevoel.

Mijdt in ieder geval zeker dierlijke vetten (boter, kaas, vlees, eieren), gefrituurd eten (chips, frieten...), suikers (frisdranken, snoepgoed...), alcohol en caffeïne (koffie en zwarte thee). De lever en gal hebben in gewone omstandigheden al moeite genoeg om deze stoffen af te breken, laat staan tijdens een ontgiftingskuur. En moeten wij het nog zeggen, ook nicotine is uit den boze.

Voldoende drinken (vooral water) is bij een detoxkuur de boodschap; minstens 2 à 3 liter water per dag is echt noodzakelijk.
Water is nodig om de toxines uit te drijven (door zweet, ontlasting of urine). Drink je niet genoeg, dan verwijder je niet voldoende de losgekomen afvalstoffen en mist de kuur zijn doel. De ontgiftingsverschijnselen verergeren naar mate je onvoldoende drinkt.
Een krachige ontgiftingsmiddel is neemthee, een aanrader om toxines uit je lichaam te drijven.

Goede voeding is sowieso altijd van belang.
Kies bij voorkeur voor voeding van biologische origine in een evenwichtig dieet; leg de nadruk op veel verse groenten en fruit, volkoren producten en matig uw inname van dierlijke eiwitten en geraffineerde producten (suikers, wit brood...).
Het zou zonde zijn na de moeite van een detox uw slechte eet- en leefgewoonte weer op te nemen.

Beweging door sport

Aërobe oefeningen, fietsen, wandelen, joggen..., maar ook zachte sporten en bewegingsleer zoals yoga, Pilates en tai chi zijn ideaal om het lichaam te helpen ontgiften.

Door de fysieke inspanningen adem je automatisch wat dieper in en kunt zo meer zuurstof ‘tanken’. Meer zuurstof in je bloed helpt je veel sneller te ontgiften wat maakt dat je je sneller stukken beter gaat voelen, je sneller van hoofdpijn of misselijkheid vanaf bent en je sneller gaat genieten van de vruchten van de kuur. En regelmatig bewegen doet nog meer: het helpt te verhinderen dat tijdens het vasten of reinigen het lichaam de proteïnen van de spieren gaat consumeren. Sporten stimuleert namelijk vetverbranding als bron van energie. Daar toxines zich opslaan in ons vetweefsel, komen deze dan zo ook gemakkelijker vrij. Het zweten tijdens de inspanning verwijdert gelijk de losgekomen afvalstoffen.

Met sporten krijg je tevens een goede en uitgebalanceerde beweging van het lichaam. Het verbetert de coördinatie en brengt zo lichaam en geest bijeen.
Weerstandsbanden zijn ideaal om je lichaam te trainen, ze bestaan in verschillende vormen en kunnen voor zowel warming-up, cool-down, krachttraining alsook stabiliteits- en mobiliteitstraining gebruik worden.

Evenwel is nu niet het moment om topprestaties neer te zetten. Een rustig tempo en matige krachtinspanning zijn nu de boodschap. Denk eraan, verhoog uw vloeistof inname proportioneel ter compensatie van het vochtverlies door zweet.

Bezinning door beweging; al dan niet gecombineerd met een gepaste detoxkuur kan beweging dienen bij de behandeling van stress gebonden aandoeningen, zoals de aanzet van depressie, sombere gedachten, lusteloosheid...
Het is wetenschappelijk bewezen dat er zelfs al tijdens een gewoon wandelritme endorfines in de hersenen vrijkomen. Het zijn net die endorfines die zorgen voor een goede stemming en ontspannen gevoel.
Als je kunt, sport je best in een natuurlijke omgeving, wat een bijkomende positieve invloed heeft op ons.
Diepe bezinning die men automatisch krijgt bij beweging en vasten was ook de motivatie voor vele pelgrims- en bedevaartstochten.
Lees zeker eens onze blog: Vind rust in de natuur en neem eens een woudbad.

Beweging door massage

Massage is bijzonder weldoend tijdens een detoxkuur.

De gerichte bewegingen op de huid en onderliggend weefsel bevorderen de afbraak van de slakkendepots en geven tegelijkertijd een gevoel van rust en ontspanning.
Bij massage goed gebruik maken van etherische oliën en basisoliën versterkt de werking van de detoxkuur.

Therapeutische massage, zoals shiatsu, voetreflexologie... kunnen voor sommigen ook een perfecte, extra ondersteuning geven.

Je kan ook je fascia of bindweefsel nu extra onder handen nemen, lees hierover meer in onze blog: Triggerpoint massage, essentieel onderdeel van je workout routine.
We hebben een heel gamma aan handige tools om triggerpoints aan te pakken.

Lichaamshygiëne

Tijdens het ontgiften mogen wij vooral onze lichaamshygiëne niet verwaarlozen. De huid, ons grootste orgaan, is een echte afspiegeling van onze lichamelijke en geestelijke conditie.

Vooral de organen belast met de zuivering van ons systeem manifesteren zich via huid. Een leverprobleem geeft gele vlekken op de huid, een nierprobleem kan zich letterlijk laten voelen door jeuk of eczeem, teveel afvalstoffen in het bloed veroorzaakt o.a. acné... de lijst gaat zo door.

Bij een detoxkuur zal een gedeelte van de toxines verwijderd worden via de huid; extra verzorging is dan ook geen luxe.
Het is dus mogelijk dat je huid tijdens de kuur belabert gaat uitzien.
Verwen daarom je huid door regelmatig te douche of te baden met huidvriendelijke badoliën. Een echte aanrader is het baden met magnesium, vooral dan het epsomzout of bitterzout.
Door te scrubben verwijder je dode huidcellen en stimuleer je de doorbloeding waardoor je efficiënter ontgift (opgelet scrubben is niet voor iedereen geschikt). Probeer nu ook eens een sauna of stoombad.

Tijdens de huidverzorging kan je perfect etherische oliën verdampen die het baden tot een echte belevenis maken.

Emotionele hygiëne

Net zoals wij er een goede lichaamshygiëne moeten op na houden, zo moeten wij ook onze emotionele houding verzorgen.

Gerichte oefeningen, zoals meditatie, yoga, Pilates, meditatief wandelen/joggen en tai chi, helpen ons om tot innerlijke rust te komen.
Ademhaling-, relaxtie- en visualisatieoefeningen sterken de geest en maken je mentaal weerbaarder.

Regeneratie door rust

Geeft toe aan je vermoeidheid, laat je gaan en slaap zoveel je kunt. Door goed te slapen zul je zowel geestelijk als lichamelijk sneller herstellen.

Heb je problemen met in slaap te geraken, wat tijdens een kuur niet abnormaal is, dan mag je gerust natuurlijke middeltjes gebruiken, zoals warme melk met honing voor het slapengaan, valeriaan, sint-janskruid... en ga zeker ook eens kijken op onze shop, we hebben een hele productcategorie eraan gewijd: Goed Slapen.

Over het belang van een goede nachtrust, lees ook onze blog: Het belang van een goede nachtrust op je lichaamsgewicht.

Tegenindicaties

In principe kan iedereen die redelijk gezond is, zonder problemen zelf met een detoxkuur beginnen.

Wens je een diepe, intense vastenkuur te houden, bv. een week lang geen vast voedsel, dan raden wij U dit aan nooit op eigen houtje te doen maar je hierbij te laten begeleiden door bv. een natuurarts.
Vele patiënten kunnen of mogen niet vasten in verband met hun ziektebeelden, maar kunnen eventueel wel reinigen (vraag eerst raad aan je geneesheer).
Detoxkuren ter verlichting van chronische klachten doe je best onder strikte medische begeleiding.

Er zijn een aantal situaties waarin een vastenkuur af te raden is: